WB01343_.gif (599 bytes)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

KID CONGO: VERHAAL IN VERSTILDE PLAATJES

Kid Congo, de strip van tekenaar Jacques de Loustal en scenarist Philipe Paringaux, werd op de laatste editie van het festival van Angoulème (Europa's grootste strip- evenement), eind januari, onderscheiden met de prijs voor het beste scenario.

Nu ligt hij al in de Nederlandse winkels; zelden was de timing van een Nederlandse uitgever zo voorbeeldig.

Door: Marcel Ruijters

Loustal en Paringaux werken sinds het begin van de jaren tachtig samen. In Nederland maakten we kennis met het duo via enkele vertaalde korte verhalen in het spoedig weer ter ziele gegane blad 'Zwaar Metaal'; later volgden twee albums bij uitgeverij Casterman: Woestijnkoorts en Besame Mucho.

Loustal en Panngaux vormen een goed op elkaar ingespeeld team. Kid Congo is een meeslepende met spaarzame middelen vertelde geschiedenis, losjes gebaseerd op de levensloop van een Senegalese bokser uit het begin van deze eeuw en nee, een vrolijk verhaal is het niet. (Over gelukkige mensen valt maar weinig interessants te vertellen.)

Kid Congo is het verhaal van een verdoemde liefde tussen twee geboren verliezers. Rose is een Franse ex-hoer, getrouwd met een saaie ambtenaar in een kolonie in Afrika. Uit verveling begint ze een relatie met de boy, Joseph. Als haar schlemielige man hen betrapt, vermoordt Rose hem en vlucht met Joseph terug naar Europa, het kille continent. Ze proberen zich in de schemerwereld van de prostitutie staande te houden. Aan hun armoede komt een eind als Josephs bokstalent ontdekt wordt en hij als 'Kid Congo' een bliksemcarrière doormaakt. De oudere Rose heeft dan al veel van haar schoonheid verloren. Zij is nu van hem afhankelijk. Dan gebeurt er een ramp: de Eerste Wereldoorlog breekt uit. Op dat moment wordt Joseph door een volhardende detective voor de moord op de man van Rose gearresteerd. Hij verraadt Rose niet en wordt voor de keus gesteld: de guillotine of het front. De loopgraven dus. Zoals zovele wanhopige soldaten, verwondt Joseph zichzelf om niet als kanonnenvlees te eindigen. De behandelende artsen hebben echter de gewoonte dergelijk gebrek aan patriottisme te bestraffen met rigoureuze amputaties en aldus gehavend keert Joseph terug uit de oorlog. De geliefden vinden elkaar weer, maar ze zijn nog slechts schimmen. Hij een zwarte invalide ex-bokser, zij een zwaar aan de drank geraakte hoer. De oorlog is voorbij, maar voor hen is er geen hoop meer.

Dit alles wordt in een afstandelijke stijl verteld, maar met genoeg momenten waarop veelzeggende details worden getoond. Joseph wordt achtereenvolgens door Rose, een bordeelhoudster en een boksmanager ingepalmd. Nooit kijken ze hem recht aan als ze beweren voor hem te zullen 'zorgen'. Behalve een magische liefdesgeschiedenis is Kid Congo een verhaal over hoe mensen elkaar gebruiken en hoe de machtelozen gestraft worden als ze actief aan dit wrede spel proberen deel te nemen. Als Rose haar koloniaal vernedert en neersteekt, is dat haar enige moment van macht. De rest van het verhaal proberen zij en haar minnaar het noodlot te ontlopen.

Loustals tekeningen zijn al even afstandelijk als Paringaux' vertelwijze. Ze zijn bovendien stijfjes en zullen voor velen zelfs naïef overkomen (zoals Henri Rousseau's schilderijen), maar dit 'underacting' van de personages komt ten goede aan het verhaal, dat anders snel een 'draak' zou worden. Loustal is van oorsprong een architect. De kracht van zijn tekeningen ligt in zijn decors en kleurgebruik en dat weet hij. De eerste pagina's doen wat gewild naïef aan, zodat je kubistische invloeden zou vermoeden. Later wordt zijn werk wat soepeler.

De afstand tot de personages wordt ook in stand gehouden door het spaarzame gebruik van tekstballonnen, zodat je grotendeels het effect van een film zonder geluid beleeft. Deze manier van vertellen - een soort afwijzen van de dynamiek van snel opeenvolgende plaatjes en een terugkeer naar 'geïllustreerde verhalen' - werd min of meer door Loustal en Paringaux geïntroduceerd en in de jaren tachtig door veel Franse tekenaars overgenomen in de hoop meer salonfáhig te raken. Verstilde plaatjes lijken meer op Echte Kunst, moet men gedacht hebben. Dit leverde vaak pretentieuze wanproducten op. Kid Congo is echter gemaakt door mensen die al vroeg en op een integere manier met deze vorm experimenteerden. Daardoor hebben ze genoeg zelfvertrouwen om er niet al te streng mee om te gaan.

Jacques de Loustal (tekeningen), Philipe Paringaux (scenario) - Kid Congo.

Uitgeverij Oog en Blik, 72 blz (kleur). Prijs 29,95 gulden. bron??